Trong kỷ nguyên số, hầu hết các hoạt động của chúng ta đều gắn liền với internet: từ mạng xã hội, email, ngân hàng trực tuyến cho tới các dịch vụ mua sắm, giải trí. Tuy nhiên, đi kèm với sự tiện lợi đó là vô số nguy cơ mất an toàn thông tin cá nhân. Một khi tài khoản bị chiếm đoạt, bạn có thể mất dữ liệu quan trọng, tài sản, thậm chí trở thành nạn nhân của các hành vi lừa đảo.
Để hạn chế rủi ro, dưới đây là 5 cách bảo mật tài khoản cá nhân online mà ai cũng nên thực hiện:
1. Sử dụng mật khẩu mạnh và khác nhau cho từng tài khoản
• Mật khẩu nên dài ít nhất 12 ký tự, kết hợp chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt.
• Không dùng những thông tin dễ đoán như ngày sinh, số điện thoại.
• Tuyệt đối không dùng chung một mật khẩu cho nhiều tài khoản, vì chỉ cần một dịch vụ bị lộ dữ liệu thì toàn bộ hệ thống của bạn có thể bị xâm nhập.
💡 Gợi ý: Dùng trình quản lý mật khẩu (password manager) để lưu trữ và tự động tạo mật khẩu phức tạp.
2. Bật xác thực hai yếu tố (2FA)
Ngay cả khi mật khẩu bị lộ, xác thực hai yếu tố sẽ đóng vai trò “chốt chặn” quan trọng. Hệ thống sẽ yêu cầu bạn nhập thêm mã OTP hoặc xác minh qua ứng dụng xác thực (Google Authenticator, Authy, Microsoft Authenticator…).
👉 Đây là một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất để bảo mật tài khoản.
3. Cảnh giác với email, tin nhắn và đường link lạ (phishing)
Hình thức tấn công phổ biến nhất hiện nay là giả mạo email hoặc tin nhắn từ ngân hàng, sàn thương mại điện tử hay mạng xã hội để đánh lừa bạn nhập mật khẩu.
• Luôn kiểm tra kỹ địa chỉ email người gửi.
• Không bấm vào đường link đáng ngờ.
• Tránh tải file đính kèm từ nguồn không rõ ràng.
4. Quản lý thiết bị đăng nhập và quyền truy cập
• Thường xuyên kiểm tra lịch sử đăng nhập, thoát tài khoản khỏi những thiết bị không sử dụng.
• Không đăng nhập tài khoản cá nhân trên máy tính công cộng hoặc wifi miễn phí không bảo mật.
• Với các ứng dụng, chỉ cấp quyền truy cập cần thiết, hạn chế cấp quyền tràn lan.
5. Cập nhật phần mềm và ứng dụng thường xuyên
Các bản cập nhật hệ điều hành, trình duyệt hay ứng dụng thường chứa các bản vá bảo mật quan trọng. Việc trì hoãn cập nhật sẽ khiến bạn dễ bị khai thác qua lỗ hổng đã biết.
💡 Đặt chế độ tự động cập nhật nếu có thể.
🔎 Cảnh báo: Thủ đoạn tấn công phổ biến ở Việt Nam
Tại Việt Nam, người dùng thường xuyên gặp phải một số hình thức lừa đảo sau:
1. Giả mạo ngân hàng / ví điện tử:
Tin nhắn SMS với nội dung tài khoản “bị khóa”, yêu cầu bấm vào link để “xác thực lại”. Link dẫn tới trang web giả mạo giao diện ngân hàng.
2. Chiếm quyền Facebook / Zalo:
• Gửi tin nhắn mượn tiền bạn bè.
• Lừa bấm vào link trúng thưởng, khuyến mãi để lấy cookie đăng nhập.
3. Cuộc gọi giả danh công an / tòa án:
Thông báo bạn “dính líu vụ án”, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, số tài khoản để “điều tra”.
4. Email trúng thưởng, đầu tư siêu lợi nhuận:
Dẫn dụ nạn nhân nạp tiền, sau đó biến mất.
⚠️ Điểm chung: kẻ gian luôn tạo cảm giác khẩn cấp để bạn mất cảnh giác và làm theo.
Kết luận
Bảo mật tài khoản online không phải là việc phức tạp, nhưng đòi hỏi sự cẩn trọng và thói quen duy trì hàng ngày. Một mật khẩu mạnh, 2FA, cảnh giác với phishing, quản lý thiết bị và cập nhật phần mềm thường xuyên sẽ giúp bạn tự tạo “lá chắn” an toàn, bảo vệ tài sản số và dữ liệu cá nhân.
⸻
📌 Nguồn tham khảo:
• Google Safety Center – Giữ an toàn cho mật khẩu: https://safety.google/security/passwords
• Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT Việt Nam – Khuyến nghị bảo mật tài khoản: https://ais.gov.vn
